Adaptacja dziecka do przedszkola

ADAPTACJA 2023/2024

Jak pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola

Drogi Rodzicu!

1. Powiedz dziecku o zmianach, jakie go czekają. Wytłumacz, co to jest przedszkole, po co dzieci tam chodzą i co się tam robi. Nie opowiadaj jednak zbyt wiele o tym, jak będzie, nie snuj konkretnych wizji. Nie zapewniaj, że będzie wspaniale, zwłaszcza jeśli nie jesteś o tym przekonany. Takie zapewnienia mogą jedynie wzbudzić podejrzenia dziecka i wzmóc jego obawy.

2. Na początku dobrze jest skrócić czas pobytu w przedszkolu, by ułatwić dziecku adaptację. Jeżeli to możliwe przez jakiś czas odbieraj dziecko np. po obiedzie. Ustal z nim, kiedy czas jego pobytu zostanie przedłużony i w dniu, gdy ma to nastąpić przypomnij maluchowi, że od teraz będziesz po niego przychodzić np. po podwieczorku.

3. Odprowadzając dziecko do przedszkola powinieneś maksymalnie skrócić moment pożegnania. Pomóż dziecku się przebrać, pożegnaj i wyjdź. Pożegnanie powinno przebiegać w atmosferze  miłości, ale stanowczo i zdecydowanie.

4. Nie zmieniaj decyzji o pójściu do przedszkola pod wpływem płaczu dziecka – jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami może wymusić powrót do domu.

5. Powiedz dziecku kiedy odbierzesz je z przedszkola, podając punkt w czasie, który będzie dla niego łatwy do określenia (np. ,,gdy skończycie popołudniowy relaks” lub ,,gdy skończycie jeść podwieczorek”). Bezwzględnie dotrzymaj tej obietnicy, bo inaczej dziecko przestanie Ci wierzyć.

6. Wspieraj dziecko w jego samodzielności, unikaj wyręczania we wszystkim. Dzięki temu nauczy się wykonywać czynności, które pomogą mu w sprawnym funkcjonowaniu w przedszkolu. Bardzo ważna jest nauka czynności samoobsługowych – ubierania, rozbierania, korzystania z toalety, komunikowania otoczeniu swoich potrzeb oraz preferencji.

7. Nie porównuj dziecka z rówieśnikami, czy starszym rodzeństwem. Nie mów ,,Popatrz, Jasio nigdy nie płacze w przedszkolu”. Każde dziecko może mieć inne tempo adaptacji i w inny sposób reagować emocjonalnie na różne sytuacje, więc porównania nie mają sensu, a są dla malucha krzywdzące.

8. Odbierając dziecko z przedszkola nie zasypuj go od razu pytaniami: ,,no i jak było?”, ,,jak ci się podobało?”, ,,płakałeś?”, ,,co robiłeś?”. Takie pytania mogą niepotrzebnie zestresować malucha. Lepiej będzie, jeżeli zwyczajnie ucieszysz się na jego widok, przytulisz i zaproponujesz coś miłego, co moglibyście wspólnie porobić, a dziecko samo zacznie opowiadać.

9. Przygotuj dziecku wygodny strój do samodzielnego ubierania się, który można pobrudzić pastelami czy farbami.

Adaptacja jest procesem, który trwa kilka miesięcy. Dlatego też, aby wejście w nowe środowisko nie było zbyt gwałtowne, konieczne jest stopniowe wdrażanie dziecka do pełnienia większych obowiązków, które rozwiną jego sferę samodzielności, a tym samym w późniejszym okresie zwiększą poczucie bezpieczeństwa w nowym miejscu, jakim jest przedszkole.

Rady dla rodziców przygotowujących swoje dzieci do podjęcia edukacji przedszkolnej:

1. Nie należy dziecka straszyć przedszkolem np. „Tam zrobią z ciebie grzeczne dziecko” lub

„W przedszkolu będziesz musiał zjadać wszystko!”.

2. Należy wyjaśnić dziecku dlaczego będzie chodziło do przedszkola.
3. Należy w domu dużo rozmawiać na temat przedszkola, opowiadać, że będzie bawiło się z rówieśnikami i z panią. Ważne jest przedstawienie pozytywnego, ale niezbyt wyidealizowanego obrazu przedszkola.
4. W domu powinno się wprowadzić zasady i wspólnie z pociechą pilnować, by były przestrzegane.
5. Przyzwyczajać dziecko do jedzenia urozmaiconych potraw. Uczymy samodzielnego jedzenia.
6. Odzwyczajać je od smoczka, pampersów czy picia z butelki.
7. Pozwolić dziecku uczestniczyć w przygotowaniach do przedszkola (wspólny zakup wyprawki do przedszkola) – dajmy możliwość przyzwyczajania się do tych rzeczy w domu, aby w przedszkolu to wszystko nie było takie nowe, a już znajome i zarazem łatwe do rozpoznania;
8. Jeżeli dziecko do tej pory nie rozstawało się z rodzicami, powinno być na kilka godzin pozostawione pod opieką bliskich osób, bowiem w przeciwnym razie przedszkole będzie kojarzyło się mu z pierwszym rozstaniem.
9. Przyzwyczajać dziecko do samoobsługi, nie wyręczać go w ubieraniu, przy jedzeniu czy myciu rąk, a także w korzystaniu z sedesu.
10. Nauczmy dziecko komunikować swoje potrzeby fizjologiczne.
11. Organizujmy krótkie pożegnania, nie wracajmy sprawdzić, czy pociecha się bawi. Przedłużające się pożegnania są dla niej bardziej stresujące.
12. Przychodźmy po dziecko punktualnie, bądźmy w tej kwestii przewidywalni.
13. Organizować dziecku kontakty z innymi dziećmi, np. na placu zabaw czy w domu.
14. Warto starać się zredukować inne stresy, niezwiązane z przedszkolem, aby na czas pierwszych tygodni w przedszkolu „wyłączyć” inne większe emocje czy życiowe zmiany typu przeprowadzka, dłuższa nieobecność rodziców w domu, narodziny rodzeństwa, pobyt w szpitalu czy złe doświadczenia z opiekunką. W takich przypadkach należy podwójnie zadbać o zaspokojenie potrzeb dziecka, zwłaszcza tych związanych z jego strefą emocjonalną.

A we wrześniu….

Wraz z dniem przekroczenia progu przedszkolnego, powinno przestrzegać się kilku podstawowych zasad, które przyczynią się do łagodniejszego procesu adaptacji:

• regulowanie pobytu dziecka w przedszkolu ( w początkowym okresie dobrze jest odbierać je wcześniej, ponieważ dziecko ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi);
• krótkie pożegnanie w przedszkolu;
• nieokazywanie dziecku własnych rozterek w trakcie pozostawiania go w przedszkolu, bowiem wtedy przekazujemy mu swoje lęki;
• chwalenie malucha za to, że dzielnie sobie radzi w nowej sytuacji, rozmowy  o tym, że nawet dorośli trochę się denerwują, gdy robią coś pierwszy raz, ale po jakimś czasie czują się lepiej;
• niemówienie dziecku, że zostanie zabrane wcześniej, kiedy to jest niemożliwe, bowiem będzie nieszczęśliwe, że rodziców nie ma; unikanie obietnic, których nie można wypełnić ;
• po odebraniu dziecka z przedszkola unikanie omawiania jego zachowania przy nim samym, bowiem stwierdzenia typu „Nie chciał jeść”, „Zrobił w majtki” itp. odbijają się negatywnie na dziecku;
• pytanie nauczyciela nie tylko o to, czy dziecko wszystko zjadło, ale też o to, czy nawiązuje kontakty z rówieśnikami, czy radzi sobie w różnych sytuacjach przedszkolnych, czy nie sprawia problemów wychowawczych;
• przynoszenie przez dziecko do przedszkola „domowego towarzysza”  – niech będzie to np. ulubiona przytulanka;
• ubieranie dziecka w strój wygodny do samodzielnego ubierania dla trzylatka (np. spodnie na gumce i kapcie na rzepy), które można pobrudzić;
• ścisła współpraca rodziców z nauczycielem, okazywanie zaufania do pracowników przedszkola.

Warto skorzystać z książek dla dzieci nawiązujących do tematyki przedszkolnej:

• „Tupcio Chrupcio nie chce iść do przedszkola”
• „Kamyczek- przedszkole” Christine L`Heureux
• „Lulaki, pan Czekoladka i przedszkolaki czyli ważne sprawy małych ludzi” Beaty Ostrowieckiej
• „Opowiadania dla przedszkolaków” Renaty Piątkowskiej
• „Witajcie w przedszkolu” Jutty Garbert i Ingrid Kelner

Źródło: „Witamy w przedszkolu. Wspomaganie procesu adaptacji dziecka do środowiska przedszkolnego”,  A. Klim- Klimaszewska, 2011