Adaptacja jest procesem, który trwa kilka miesięcy. Dlatego też, aby wejście w nowe środowisko nie było zbyt gwałtowne, konieczne jest stopniowe wdrażanie dziecka do pełnienia większych obowiązków, które rozwiną jego sferę samodzielności, a tym samym w późniejszym okresie zwiększą poczucie bezpieczeństwa w nowym miejscu, jakim jest przedszkole.
Rady dla rodziców przygotowujących swoje dzieci do podjęcia edukacji przedszkolnej:
- Nie należy dziecka straszyć przedszkolem np. „Tam zrobią z ciebie grzeczne dziecko” lub
„W przedszkolu będziesz musiał zjadać wszystko!”.
- Należy wyjaśnić dziecku dlaczego będzie chodziło do przedszkola.
- Należy w domu dużo rozmawiać na temat przedszkola, opowiadać, że będzie bawiło się z rówieśnikami i z panią. Ważne jest przedstawienie pozytywnego, ale niezbyt wyidealizowanego obrazu przedszkola.
- W domu powinno się wprowadzić zasady i wspólnie z pociechą pilnować, by były przestrzegane.
- Przyzwyczajać dziecko do jedzenia urozmaiconych potraw. Uczymy samodzielnego jedzenia.
- Odzwyczajać je od smoczka, pampersów czy picia z butelki.
- Pozwolić dziecku uczestniczyć w przygotowaniach do przedszkola (wspólny zakup wyprawki do przedszkola) – dajmy możliwość przyzwyczajania się do tych rzeczy w domu, aby w przedszkolu to wszystko nie było takie nowe, a już znajome i zarazem łatwe do rozpoznania;
- Jeżeli dziecko do tej pory nie rozstawało się z rodzicami, powinno być na kilka godzin pozostawione pod opieką bliskich osób, bowiem w przeciwnym razie przedszkole będzie kojarzyło się mu z pierwszym rozstaniem.
- Przyzwyczajać dziecko do samoobsługi, nie wyręczać go w ubieraniu, przy jedzeniu czy myciu rąk, a także w korzystaniu z sedesu.
- Nauczmy dziecko komunikować swoje potrzeby fizjologiczne.
- Organizujmy krótkie pożegnania, nie wracajmy sprawdzić, czy pociecha się bawi. Przedłużające się pożegnania są dla niej bardziej stresujące.
- Przychodźmy po dziecko punktualnie, bądźmy w tej kwestii przewidywalni.
- Organizować dziecku kontakty z innymi dziećmi, np. na placu zabaw czy w domu.
- Warto starać się zredukować inne stresy, niezwiązane z przedszkolem, aby na czas pierwszych tygodni w przedszkolu „wyłączyć” inne większe emocje czy życiowe zmiany typu przeprowadzka, dłuższa nieobecność rodziców w domu, narodziny rodzeństwa, pobyt w szpitalu czy złe doświadczenia z opiekunką. W takich przypadkach należy podwójnie zadbać o zaspokojenie potrzeb dziecka, zwłaszcza tych związanych z jego strefą emocjonalną.
A we wrześniu….
Wraz z dniem przekroczenia progu przedszkolnego, powinno przestrzegać się kilku podstawowych zasad, które przyczynią się do łagodniejszego procesu adaptacji:
- regulowanie pobytu dziecka w przedszkolu ( w początkowym okresie dobrze jest odbierać je wcześniej, ponieważ dziecko ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi);
- krótkie pożegnanie w przedszkolu;
- nieokazywanie dziecku własnych rozterek w trakcie pozostawiania go w przedszkolu, bowiem wtedy przekazujemy mu swoje lęki;
- chwalenie malucha za to, że dzielnie sobie radzi w nowej sytuacji, rozmowy o tym, że nawet dorośli trochę się denerwują, gdy robią coś pierwszy raz, ale po jakimś czasie czują się lepiej;
- niemówienie dziecku, że zostanie zabrane wcześniej, kiedy to jest niemożliwe, bowiem będzie nieszczęśliwe, że rodziców nie ma; unikanie obietnic, których nie można wypełnić ;
- po odebraniu dziecka z przedszkola unikanie omawiania jego zachowania przy nim samym, bowiem stwierdzenia typu „Nie chciał jeść”, „Zrobił w majtki” itp. odbijają się negatywnie na dziecku;
- pytanie nauczyciela nie tylko o to, czy dziecko wszystko zjadło, ale też o to, czy nawiązuje kontakty z rówieśnikami, czy radzi sobie w różnych sytuacjach przedszkolnych, czy nie sprawia problemów wychowawczych;
- przynoszenie przez dziecko do przedszkola „domowego towarzysza” – niech będzie to np. ulubiona przytulanka;
- ubieranie dziecka w strój wygodny do samodzielnego ubierania dla trzylatka (np. spodnie na gumce i kapcie na rzepy), które można pobrudzić;
- ścisła współpraca rodziców z nauczycielem, okazywanie zaufania do pracowników przedszkola.
Warto skorzystać z książek dla dzieci nawiązujących do tematyki przedszkolnej:
- „Tupcio Chrupcio nie chce iść do przedszkola”
- „Kamyczek- przedszkole” Christine L`Heureux
- „Lulaki, pan Czekoladka i przedszkolaki czyli ważne sprawy małych ludzi” Beaty Ostrowieckiej
- „Opowiadania dla przedszkolaków” Renaty Piątkowskiej
- „Witajcie w przedszkolu” Jutty Garbert i Ingrid Kelner
Źródło: „Witamy w przedszkolu. Wspomaganie procesu adaptacji dziecka do środowiska przedszkolnego”, A. Klim- Klimaszewska, 2011
